With Berliner Philharmoniker

About this recording

Also Sprach Zarathustra
Richard Strauss
skomponowany: 1896
także sprach Zarathustra, niegdyś jeden z rzadziej wykonywanych utworów Straussa (film Stanleya Kubricka z 1968 roku, 2001: Odyseja kosmiczna), obecnie mocno zakorzeniony w repertuarze standardowym, jest wierszem tonalnym, tj.,, utwór symfoniczny o swobodnej formie, który albo opowiada historię, albo, jak tu bywa, sugeruje nastroje tekstu literackiego. Trudno stwierdzić, dlaczego miał być wykonywany rzadziej niż, powiedzmy, Ein Heldenleben tego samego kompozytora, oba wycięte z podobnie kolorowego materiału. Być może to właśnie związek z knotowskim dziełem filozoficznym Fryderyka Nietzschego o tej samej nazwie zyskał Zaratustrę, muzykę, nieuzasadnioną reputację ” trudnego.,”
kompozytor początkowo wyparł się jakiegokolwiek związku między partyturą a Nietzschem, poza inspirowaniem się poetyckim obrazem książki, a zwłaszcza sugestywnymi nagłówkami rozdziałów, z których osiem Strauss stosował w partyturze jako niespecyficzne Przewodniki.
również sprach Zarathustra została skomponowana w 1896 roku, w którym Strauss został głównym dyrygentem Bawarskiej Opery Państwowej w Monachium. Miasto, w którym się urodził, wysoko ceniło go jako dyrygenta, ale konserwatywna publiczność i obsługujący ją impresarios uważali jego kompozycje za bardziej wyszukane., Prawykonanie odbyło się we Frankfurcie, pod dyrekcją kompozytora.
ognista debata, która wirowała wokół partytury, gdy była nowa, była spowodowana mniej muzyką niż sprzecznymi programami, które Strauss proponował w różnym czasie jako temat. Przed premierą we Frankfurcie zezwolił na wydrukowanie krótkiego programu:
” First movement: Sunrise. Człowiek czuje moc Boga. Andante religioso. Ale człowiek wciąż tęskni. Zanurza się w pasji (druga część) i nie znajduje spokoju., Zwraca się ku nauce i na próżno próbuje rozwiązać życiowe problemy w fudze (trzecia część). Przyjemne melodie taneczne brzmią i staje się indywidualistą. Jego dusza wznosi się w górę, podczas gdy świat tonie daleko pod nim.”Czy on nas nakręcał?
ale to nie było ani jego pierwsze (wcześniej przeciekał do niemieckiej prasy wskazówki o nieco innym programie), ani ostatnie słowo na ten temat., Strauss postanowił wreszcie położyć kres tej sprawie, wstępując do opublikowanej partytury słowami pierwszych akapitów Nietzschego, „Ody do Słońca”, kończąc w adhortacji do ducha twórczego: „zbyt długo marzyliśmy o muzyce, teraz przebudzmy się. Byliśmy nocnymi wędrowcami. Bądźmy teraz chodzącymi za dnia.”(Nietzsche, można pamiętać, sam był kompozytorem.) Tytuły ośmiu sekcji, które podążają za dętą-perkusją-organami przedstawiającymi wschód słońca – muzykę filmową-były jedynymi innymi wskazówkami programowymi pozostawionymi przez kompozytora.,
tytuły ośmiu części, które są grane bez przerwy, to „o leśnych mieszkańcach”; „o wielkiej tęsknocie”; „o radościach i namiętnościach”; „Dirge”; „of Learning”-w którym wstępny, trzydźwiękowy temat C – dur „wschodu słońca”, kojarzony już z samym Zaratustrą, przeradza się w spektakularną fugę. W kolejnym „The Convalescent” poprzedzający temat fugalny osiąga szczyt szaleńczej złożoności, zanim zejdzie do delikatnego Solo wiolonczelowego. W „pieśni tanecznej” okrutny filozof Nietzschego, Zaratustra, przełamuje się walcem., Niektórzy krytycy pro-Straussa cytują to jako gloryfikację siły życiowej kompozytora, a krytycy wskazują na to jako przykład jego nędznego gustu. Najprawdopodobniej świadczy to o sympatii Richarda Straussa do innego (niezwiązanego) Straussa, samego króla walca i jego (Ryszarda) poczucia humoru, które polegało na tym, że nie traktował siebie tak poważnie, jak jego słuchacze., Kulminacja walca wtapia się w finał, „Pieśń nocnego wędrowca”, ogłaszany biciem dzwonu o północy, i kończy się spokojnie, z wysokimi instrumentami drewnianymi powtarzającymi, coraz łagodniej, akord B-dur, podczas gdy na dole orkiestry basy grają niskie C, z którym zaczynał się również Sprach Zaratustra.
Notes by Herbert Glass